Fęrsluflokkur: Stjórnmįl og samfélag

Söguskekkjur JVJ. Kirkjan į eignir fyrir eigin rekstri.

Jón Valur Jensson er eins og margir trśbręšur hans, žolir illa gagnrżni og vinnur aš žvķ aš bęla skošanaskipti. Hann hefur meinaš mér aš birta athugasemdir viš fęrslur hjį honum (žótt ég fagni ęvinlega athugasemdum hans hjį mér) og žvķ neyšist ég til aš svara honum hér. Hann endurbirtir gamla grein žar sem hann fer meš furšulegar sögutśllkanir į eignayfirtöku Kažólsku kirkjunnar į sķnum tķma auk żmissa annarra fullyršingar, m.a. um aš kirkjan eigi jarširnar og eigi aš fį fyrir žęr peninga. Žaš sé einhver heilagur réttur aš žaš sem var stoliš fyrir 500 įrum eigi mašur ķ dag (žannig er žaš jś vķšast hvar, sjį t.d. konungafjölskyldur hvarvetna). En jafnvel žótt mašur samžykkji aš kirkjan eigi og hafi įtt jaršeignir, ž.e. efist ekki um eignarhald, žį er ekki žar meš sagt aš nśverandi įstand sé óumflżjanlegt.

Fordęmi fyrir žvķ aš virša ekki žinglżstar eignir er žegar fyrir hendi. Rķkiš hefur undanfarinn įratug eša svo tekiš til sķn jaršir og eignir almennings žvert į žinglżsingar, ķ kjölfar laga um žjóšlendur. Nokkrir dómar hafa falliš ķ žeim mįlum, m.a. hęstaréttardómar, og žar hefur ekki alltaf veriš fylgt fornu eignarhaldi.

Jón Valur kemur meš żmsar tölur um eignarhald kirkjustofnana į jaršeignum į hinum og žessum tķmum en tekst aš skauta fram hjį žvķ aš um 1550 įtti kirkjan og žaš sem henni tilheyrši helming jaršeigna į Ķslandi. Ętli honum finnist žaš ekki óžęgileg tala? Sķšustu kažólsku biskuparnir, Jón Arason og Ögmundur, rišu til žķngs 1527, hvor um sig meš fjölmennt vopnaš liš, samtals um 2700 manns undir vopnum. Ögmundur sektaši menn og hirti af žeim jaršir, Jón Arason fór vopnašur um sveitir meš sveinališ, pķndi og hrakti bśališ og tók jaršir af bęndum. Žetta voru vopnašir fulltrśar erlends valds aš sölsa undir sig eignir Ķslendinga.

Ķslenskir bęndur kvörtušu sįran undan ofurvaldi kirkjunnar, til dęmis 1513 meš bęnabréfi til Konungs. Jaršir ķ eigu kirkjunnar borgušu ekki tķund en fjóršungur tķundar fór til fįtękraframfęrslu. Hin mikla eignatilfęrsla varš til žess aš fįtękraframlag fór sķfellt minnkandi. "Fariš var aš lķta į žetta sem žjóšfélagsmein" segir Helgi Žorlįksson ķ VI. riti Ķslandssögusafns žjóšhįtķšarnefndar (Rvķk 2003) en įriš 1489 samžykktu Skįlholtsbiskup og hiršstjóri aš tķund yrši įfram greidd af žeim jöršum sem komiš hefšu ķ eigu biskups undanfarin 20 įr. Helgi telur vafamįl aš sś samžykkt hafi komiš til framkvęmda nema aš litlu.

Jaršasöfnun Kažólsku kirkjunnar var ekki einhver sjįlfsögš afleišing af kristni heldur vķsvitandi aušsöfnum meš vopnavaldi. Kirkjan varš óhemju rķk en sendi jafnframt stórar upphęšir sušur til Rómar. Ofurvald kirkjunnar og fjįrstreymi til śtlanda varš til žess aš žżskir furstar og skandķnavķskir kóngar tóku sišbót Lśters fagnandi.

Klausturjaršir fóru strax undir konung, biskupsjaršir voru seldar um 1800. Enn į kirkjan verulegar jaršeignir, sbr. 2. mgr. 62. grein laga nr. 78/1997:

 62. gr. Kirkjujaršir og ašrar kirkjueignir sem žeim fylgja, aš frįtöldum prestssetrum og žvķ sem žeim fylgir, eru eign ķslenska rķkisins, samkvęmt samningum um kirkjueignir milli ķslenska rķkisins og žjóškirkjunnar. Andvirši seldra jarša rennur ķ rķkissjóš.
 Prestssetur, ž.e. prestssetursjaršir og prestsbśstašir, sem prestssetrasjóšur tók viš yfir stjórn į frį dóms- og kirkjuįlarįšuneytinu 1. janśar 1994 meš sķšari skjalfestum afhendingum frį dóms- og mįlarįšuneytinu, svo og prestsbśstašir, hśs og ašrar eignir sem prestssetrasjóšur hefur keypt, eru eign žjóškirkjunnar meš öllum réttindum, skyldum og kvöšum samkvęmt samningi um prestssetur milli ķslenska rķkisins og žjóškirkjunnar.

Samkvęmt lista į heimasķšu prestssetrasjóšs eru 45 prestsetursjaršir ķ eigu Žjóškirkjunnar, žar meš taldar til dęmis Stašarstašur, Saurbęr į Hvalfjaršarströnd, Borg į Mżrum, Oddi į Rangįrvöllum, Skįlholt, osfrv. osfrv.

Prestssetrasjóšur į sķšan annaš eins af fasteignum ķ žéttbżli. Mišaš viš jaršarverš ķ dag gęti kirkjan aušveldlega selt eignir fyrir um 50 milljarši, sett žęr ķ banka og fengiš 2,5 - 3 milljarši į įri ķ vexti! Hśn į žvķ eignir fyrir eigin rekstri nś žegar og gott betur.

Prestsetrasjóšur var skv. lögum frį 1. jśli 2007 sameinašur Kirkjumįlasjóši og heyrir undir hann nśna. Eftir įrįmót ętla ég aš skoša betur žessar jaršeignir, t.d. hvaša eignir žaš voru sem fóru undir rķkiš 1907 og 1997 og hvert söluandvirši žeirra var. Venjulegur hśskaupandi tekur lįn og greišir žaš upp. Hversu stórt lįn žyrfti aš taka til aš endurgreišslur vęru 2,7 milljaršir į įri?

Žęr jaršir sem standa undir greišslum til kirkjunnar ķ dag voru sem sagt ekki prestsetur heldur venjulegar bśjaršir. Af hverju gat kirkjan ekki selt žęr sjįlf og lifaš af vöxtunum? Žaš hefši ekki breytt neinu um starfsemi kirkjunnar, žetta voru bara venjulegar jaršir įn prestsetra eša kirkna.

Žjóškirkjan er forrķk stofnun, ętli hśn sé ekki rķkasta fyrirbęriš į Ķslandi ķ dag ķ innlendum eignum tališ? Og fęr sķšan allan rekstrarkostnaš greiddan frį rķkinu. Jį žaš er margt skrķtiš ķ kyrhausnum.


Žjóškirkjan missir 5-6 vegna śrskrįninga hvern virkan dag.

Stórfelldar śrskrįningar śr Žjóškirkjunni er stašreynd. Žjóškirkjan hefur dregist saman hlutfallslega śr žvķ aš vera 92,7% žjóšarinnar 1990 ķ žaš aš vera 80,7% įriš 2007. Margir halda eflaust aš skżringarinnar sé aš leita ķ miklum innflutningi fólks til landsins sem fęstir eru skrįšir ķ Žjóškirkuna en svariš er ekki svo einfalt. Įriš 2007 fjölgaši ķ žjóškirkunni um 0,09% og śrskrįningar eru milli 1000 og 1500 į įri. Žjóškirkjan missir žvķ um hįlft prósent mešlima sinna į įri vegna śrskrįninga en sjįlfkrafa skrįning nżfęddra barna kemur ķ veg fyrir raunfękkun. 

Eftirfarandi tölur sżna žetta svart į hvķtu: (Kįri Svan Rafnsson tók saman śr tölum Hagstofunnar):

19941647-3971250
1995777-653124
19961248-2237-989
19971536-912624
19981945-6171328
19992115-8821233
20002097-9311166
20011610-765845
2002886-686200
20031438-843595
20041563-953610
20051918-8511067
20061718-1212506
2007  227

 

Fremsti dįlkurinn eru sjįlfkrafa skrįningar (fęddir inn ķ Žjóškirkju - brottfluttir/lįtnir), mišdįlkurinn eru nettó mešvitašar skrįningar, aftast er fjölgunin. Žjóškirkjan er aš missa 1 - 2 prósentustig į įri, meš žvķ framhaldi veršur hśn aušvitaš horfin fyrir lok aldarinnar.

Fjölgunin 2007 er ekki nema 0,09%, langt innan viš žaš sem vęri ef ekki kęmu til stórfelldar śrskrįningar. Žęr tölur hafa enn ekki veriš birtar fyrir 2007 en žaš mį įętla aš žęr séu milli 1200 og 1500 mišaš viš undanfarin įr, jafnvel enn meira (fer mikiš eftir fremsta dįlk). Eša meš öšrum oršum, 6-7 śrskrįningar umfram innskrįningar į hverjum einasta virka degi sem Hagstofan er opin. Ég veit ekki meš ykkur, mér finnst žetta hrikalegt!


Žjóškirkjan į hrašri nišurleiš. Tölur sķšustu 18 įra.

žaš var sannkallaš góšverk hjį Birni Bjarnasyni aš birta tölur um trśfélagskrįningar 2007 į vefsķšu sinni - įšur en Hagstofan nęr aš birta žęr! Žar kemur fram aš Žjóškirkjan er ķ frjįlsu falli og umtal sķšustu missera um "vinaleiš" og "leikskólatrśboš" hefur ekki oršiš til aš styrkja hana - žvert į móti. Hér eru tölur sķšustu įtjįn įra, fengnar frį www.hagstofa.is og (horfnu) Dagbókinni hans Björns Bjarnasonar.

 

Ķbśar

ķ ŽK

Hlutfall

Fjölg. Ķbśa

Fj. Ķ ŽK

1990255.708236.95992,7%
1991259.577239.32192,2%1,5%1,0%
1992262.193241.63492,2%1,0%1,0%
1993264.919243.67592,0%1,0%0,8%
1994266.783244.92591,8%0,7%0,5%
1995267.806245.04991,5%0,4%0,1%
1996269.727244.06090,5%0,7%-0,4%
1997272.069244.68489,9%0,9%0,3%
1998275.264246.01289,4%1,2%0,5%
1999279.049247.24588,6%1,4%0,5%
2000282.849248.41187,8%1,4%0,5%
2001286.250249.25687,1%1,2%0,3%
2002288.201249.45686,6%0,7%0,1%
2003290.490250.05186,1%0,8%0,2%
2004293.291250.66185,5%1,0%0,2%
2005299.404251.72884,1%2,1%0,4%
2006307.261252.23482,1%2,6%0,2%
2007312.872252.46180,7%1,8%0,1%

 

Eins og sést minnkar hlutfall Žjóškirkjunnar um nęrri 10 prósentustig į įratug. Sś žróun įgerist mjög, 1990 - 1999 minnkar hlutfalliš um 4,1 prósentustig, 1998-2007 um 8,7 prósentustig. Framreiknaš er aušvelt aš sjį aš hlutfall žeirra sem skrįšir eru ķ Žjóškirkjuna veršur komiš nišur fyrir 50% fyrir mišja öldina.

Töluleg fjölgun milli įra segir einnig sķna sögu:

 

 

 

ķ ŽK

Töluleg fjölgun

1990236.959
1991239.3212.362
1992241.6342.313
1993243.6752.041
1994244.9251.250
1995245.049124
1996244.060-989
1997244.684624
1998246.0121.328
1999247.2451.233
2000248.4111.166
2001249.256845
2002249.456200
2003250.051595
2004250.661610
2005251.7281.067
2006252.234506
2007252.461227

Įriš 1991 eru śrskrįningar fįar og flest börn skrįst sjįlfkrafa inn ķ Žjóškirkjuna. Įrin 1995 og 1996 fjölgaši śrskrįningum verulega žegar biskup geršist fjölžreifur. Lķtil fjölgun įriš 2002 er aš mestu vegna mjög lķtillar fęšingartķšni žaš įr. Fękkun įrsins 2007 skżrist hins vegar helst vegna deilna sem Žjóškirkjan hefur stašiš ķ allt įriš um rétt sinn til aš reka trśboš ķ leik- og grunnskólum.

Framreiknun žessara talna (ž.e. besta lķnulega nįlgun) sżnir neikvęšar tölur eftir tvö įr (ž.e. töluleg fękkun milli įra) og fękkun um 1000 manns į įri eftir tķu įr.

Žessar tölur sżna aš starfsmenn Žjóškirkjunnar hljóta aš vera örvęntingarfullir - milljaršir ķ rķkissjóš, embęttismannalaun og lķfeyrir, sporslur og frķšindi, allt žetta byggir į žvķ aš vera kirkja žjóšarinnar. Kirkja hįlfrar žjóšarinnar hangir ekki lengi į rķkisspenanum.


Trślausir stęrsti hópurinn utan Žjóškirkjunnar - og fjölgar hrašast. Björn Bjarnason birtir tölurnar.

Björn Bjarnason er sannkölluš gullnįma gagnlegra upplżsinga. Samkvęmt tölum į bloggsķšu dóms- og kirkjumįlarįšherra (http://www.bjorn.is/dagbok/nr/4295) fjölgar trślausum hrašar en mešlimum allra stęrstu kristnu safnašanna. Ašeins Kažólski söfnušurinn rétt heldur ķ trślausa og skżrist aušvitaš af miklu streymi kažólskra einstaklinga til landsins. Fjölgun Kažólskra mešal innfęddra Ķslendinga hlżtur aš vera hverfandi!

Hér eru tölurnar fyrir 2006 og 2007, fimm stęrstu "söfnušir" landsins ķ stęršarröš.

                                  2006         2007       Fjölgun 
Žjóškirkjan           252.234     252.461       227    0,1%
Utan trśfélaga        7.997          8.760*     763    9,5%
Kažólskir                 7.283          7.997       694    9,5%
Frķkirkjan Rvķk          7.009          7.498       489    7,0%
Frķkirkjan Hf.            4.757          5.024       267    5,6%

* Fjöldi trślausra įriš 2007 er įętlašur, Björn Bjarnason gefur upp 2,8% af heildarfjölda Ķslendinga sem voru 312.872, žį fęst rśmlega 8.760. Žegar endanlegar tölur birtast hjį Hagstofunni gęti skeikaš allt aš 0,04% af heildarfjölda eša 125 manns. Žaš er žvķ mögulegt aš Kažólskir hafi vinninginn ķ tölum en allt eins lķklegt aš skekkjan gangi hinn veginn.


Trślausum fjölgar hundraš sinnum hrašar en Žjóškirkulimum hlutfallslega. Björn Bjarnason birtir tölurnar.

Enn kemur Björn Bjarnason til hjįlpar og birtir tölur sem segja ótrślega mikiš - og kannski meira en hann vildi sjįlfur! Mešlimum ķ Žjóširkjunni fjölgaši um 227 manns į žessu įri eša heil 0,09%. Skrįšum utan trśfélaga fjölgaši hins vegar um 760 manns eša svo (*), meira en žrefalt ķ tölum tališ og meira en hundrašfalt hlutfallslega - 9,5% er rśmlega hundraš sinnum meira en 0,09%!

(*) Tölurnar eru byggšar į dagbókarfęrslu Björns Bjarnasonar dóms- og kirkjumįlarįšherra, sjį http://www.bjorn.is/dagbok/nr/4295 . Björn birtir reyndar ekki fjölda žeirra sem skrįšir eru utan trśfélaga en segir aš žeir séu 2,8% žjóšarinnar. Mišaš viš 312.872 Ķslendinga gerir žaš um 8760 einstaklinga en samkvęmt tölum Hagstofunnar, sjį www.hagstofa.is , voru 7997 utan trśfélaga ķ fyrra. Mismunur er 763, sem gerir fjölgun upp į 9,5%.


Žjóškirkjan ķ frjįlsu falli - Björn Bjarnason birtir tölurnar.

Ķslendingum fjölgaši um 5611 į žessu įri en mešlimum ķ Žjóškirkjunni um 227. Žaš er eiginlega ekki hęgt aš nota lżsingarorš um žessar tölur. Rķkiskirkjan lögverndaša į 4% af fjölgunninni. Ekki 40%, ekki 94% heldur 4%! Žetta er stofnunin sem vill frjįlst ašgengi ķ skóla landsins, stofnunin sem fęr 4 milljarši į įri frį rķkissjóši. Žetta er stofnun ķ frjįlsu falli, stofnun ķ andarslitrunum.

Skošum tölurnar ašeins betur. Samkvęmt tölum frį Hagstofunni voru Ķslendingar 312.261 žann fyrsta desember sķšastlišinn og hafši fjölgaš śr 307.261 įri fyrr. Žessar tölur og margar fleiri er aš finna hjį www.hagstofa.is

Skrįšir ķ Žjóškirkjuna voru 252.234 manns fyrir įri sķšan, eša 82,1% žjóšarinnar. Samkvęmt tölum sem Björn Bjarnason dóms- og kirkjumįlarįšherra birtir į heimasķšu sinni voru mešlimir Žjóškirkjunnar 252.461 žann fyrsta desember sķšastlišinn eša 80,7%. Tölurnar hans Björns mį finna į http://www.bjorn.is/dagbok/nr/4295.


Pįll afsannar Jesś. Ótrślegt en satt!

Gušspjöllin fjögur eru mjög slęlegar heimildir ķ sagnfręšilegum skilningi. Strangt til tekiš eru žau ašeins tvö frį sjónarhóli sagnfręšings, Samstofna og Jóhannes (Mattheus, Markśs og Lśkas eru samstofna žó talsveršu muni milli žeirra) og žvķ mišur eru Samstofna og Jóhannes verulega ósammįla, til dęmis um dįnardag Jesś.

Gušspjöllin eru enda skrifuš seint. Żmsir hafa veriš aš reyna aš fęra žau framar, til dęmis mį sjį ķ greininni ķ nżjasta hefti af Sagan öll aš Markśs sé lķkast til skrifašur rétt fyrir uppreisnina en hśn hefst 64. Rökin fyrir žannig fullyršingu eru eingöngu žau aš žaš er ekki hęgt aš fęra ritunina framar. Ekki aš žaš séu neinar vķsbendingar um aš ritunin hafi veriš į žessum tķma, en kristnir žurfa į žvķ aš halda margir aš ritunin sé sem nęst Jesś ķ tķma.

En žaš er ekkert ķ gušspjöllunum sem bendir til aš žau séu skrifuš fyrr en nokkuš eftir eyšileggingu musterisins - žaš er einmitt mjög mikiš sem bendir til aš žau séu einmitt skrifuš aš stórum hluta til sem višbrögš viš eyšileggingu musterisins.

Pįll, sem er alvöru heimild um eigin samtķma (um mišja öldina), skrifar ekkert um Jesś. Hann talar mikiš um Krist endurfęddan, syndardaušann og minnist einu sinni į eucharist (kvöldmįltķš). En hann er ekki heimild um Jesś, persónuna. Allt sem Pįll segir mį skżra meš hlišsjón af messķanķskum pęlingum sem sjįst til dęmis ķ Daušahafshandritunum. En žaš er ljóst aš annaš hvort veit Pįll ekkert af žeim sögum sem sagšar eru ķ gušspjöllunum, eša hann kżs aš hunsa žęr alveg - og gerir žį rįš fyrir aš vištakendur taki žvķ žegjandi.

Lķklegra er aš hann hafi ekki žekkt žessar sögur, hann hefur ekki žekkt neitt af žvķ sem Jesś į aš hafa sagt eša ekki sagt. Hann vitnar aldrei ķ Jesś eša reynir aš komast ķ kringum eitthvaš sem Jesś segir. Sem dęmi, umskuršurinn er ašal mįliš hjį Pįli. Jesś minnist ekkert į umskurš. En Pįll minnist ekkert į aš Jesś hafi ekki minnst į umskuršinn, og gerir enga tilraun til aš réttlęta sitt mįl meš hlišsjón af žvķ. Sem bendir til aš hvorki hann né vištakendur hafi hugmynd um žessa afstöšu Jesś sem kemur fram ķ gušspjöllunum.

Samt umgekkst Pįll žį Sķmon Pétur, Jóhannes og Jakob postula Jesś - og Jakob žar aš auki bróšir Jesś. Var aldrei talaš um bošskap Jesś žegar žeir hittust? Aldrei minnst į aš hann hefši nś sagt žetta og hitt? Žeir hittast į fundum žar sem tekist er į um gušfręšileg efni, Pįll skrifar sķšan (og hugsanlega Jakob lķka) bréf sem eru ķ Nżja Testamentinu. Jesś er ekki ķ žeim bréfum.

En žaš eru fleiri sem viršast ekki žekkja gušspjöllin. Rit fyrstu "kirkjufešranna" sem svo eru kölluš sżna engin merki žess aš höfundar žeirra hafi žekkt gušspjöllin. Žeir eru skrifa fyrir eigin samtķma um eigin samtķma. Langt fram į ašra öld eru žeir fyrst og fremst aš hugsa um ašra gyšinga eša "gentķlismenn" hlišholla gyšingdómi, žeir skrifa um hitt og žetta en vitna til aš byrja meš ekki ķ nein skrifuš gušspjöll.

Oršiš "gušspjall" er skįžżšing (ž.e. hlóšlķkisžżšing) į enska "gospell" = "good spiel" = "góš frįsögn/skilaboš" = evangelion. Pįll notar žetta orš um bošskapinn um Jesś og oršiš er žekkt ķ vķšar, til dęmis um fréttir af keisarafjölskyldunni.

Fyrstu kirkjufešur eru (ķ tķmaröš):

Clemens (užb 96), minnist ekkert į neitt śr gušspjöllunum.
Didache (užb 100), engin vķsbending um aš hafi lesiš gušspjöllin, en mjög lķkur hugsanahįttur og ķ Matteusi. Gęti veriš skrifaš į sama tķma.
Ignatius (užb 110) skrifar mjög markvisst gegn Dósetķsma sem var nżbyrjašur, hjį Jóhannessi er einnig skrifaš gegn Dósetķsma. Ignatķus er lķka sį fyrsti sem viršist žekkja eitthvert gušspjall, Mattheus.

Papķas sem skrifar į fyrri helmingi fyrstu aldar (rit hans eru tżnd, en brot eru til ķ tilvitnun ķ öšrum ritum) skrifar um orš Jesś og aš hann hafi skrifaš žaš sem honum var sagt. Nefnir engin skrifuš gušspjöll.

Žarna eru lķklegri įrtöl fyrir ritun gušspjallanna, um og eftir 100. Löngu eftir aš allir sem gįtu veriš sjónarvottar eru daušir. Žetta er samkvęmt sagnfręšinni en ekki óskhyggju sumra kristinna manna.


Helmingur Ķslendinga kristinn. Evrópska lķfsgildakönnunin 1999/2000 aš mestu samhljóma könnun Gallup 2004.

Rétt um helmingur Ķslendinga er kristinn samkvęmt višamikilli skošanakönnun sem Gallup gerši fyrir Biskupsstofu, Gušfręšideild Hįskóla Ķslands og Kirkjugarša Reykjavķkur meš styrk frį Kristnihįtķšarsjóši.  Jón Valur Jensson bendir lesendum sķnum į Evrópsku lķfsgildakönnunina sem framkvęmd var į įrunum 1999 og 2000. Honum lįšist aš gefa tengil į nišurstöšur en žęr mį finna hér: http://www.worldvaluessurvey.org/ , (velja online data analysis vinstra megin), könnunin frį 2004 er hér: http://kirkjan.is/skjol/truarlif_islendinga_2004.pdf (aš vķsu vantar spurningar frį Kirkjugöršunum).

Nišurstöšur žessara tveggja kannana eru mjög lķkar sem gefur vķsbendingu um žaš hversu markveršar nišurstöšurnar eru. Ķ könnuninni 2004 var spurt hvort einstaklingurinn vęri trśašur og žį hvort hann vęri kristinnar trśar. Ķ könuninni 1999/2000 var spurt hvort einstaklingur vęri trśašur og hvort han tryši į persónulegan guš (sem er forsenda žess aš teljast kristinn):

                                                  1999/2000              2004

Telur sig trśašan:                           73,9%             69,3%
Trśir į pers.l. guš/ er kristinn:           51,3%             51,8%

Žessar tölur eru slįandi lķkar og žvķ vel varla hęgt aš efast um žį nišurstöšu aš um helmingur žjóšarinnar sé kristinn. Sem er gott aš hafa ķ huga žegar rifist er um frjįlsan ašgang trśboša aš skóla- og leikskólabörnum aš foreldrum forspuršum.


Öllu snśiš viš ķ leit aš haldbęrum sönnunum fyrir tilvist Jesś.

En sönnunargögnin lįta standa į sér. Gušspjöllin eru ekki marktęk söguleg heimild og ašrir ritarar fornaldar žegja. Suetonius og Tacitus eru stundum dregnir inn ķ žetta, sķšast nśna ķ grein ķ blašinu Sagan öll. En var Suetonius aš tala um Jesś Krist? Lķkur eru til žess aš svo hafi ekki veriš.

Ķ mķnu eintaki af "Lives of the Caesars" stendur, kafli 25 um Klįdķus um żmislegt sem hann gerir varšandi hin og žessi žjóšarbrot:

"Because of the hideous disputes which had arisen amongst them he deprived the Lycians of their citizenship. To the Rhodians, because of their remorse for their earlier offences, he returned theirs. To the people of Ilium he granted perpetual exemption from tribute on the grounds that they were the founders of the Roman race ... The Jews he expelled from Rome, since they were in constant rebellion, at the instigation of Chrestus. The envoys of the Germans he allowed to sit in the orchestra ... He imposed a complete ban on the religion of the Druids among the Gauls ... he made an attempt to have transferred from Attica to Rome the sacred mysteries of Eleusis ..."

Žetta er skrifaš um 120 e.o.t.

Christos (grķska) myndi žżša Messķas (hinn smurši), vel žekkt messķanasarkomplex gyšinga ollu žremur stórum uppreisnum. Žarf ekki neinn Jesś til aš gera žį vitlausa ķ Róm įriš 45.

Latķnan er meš "impulsore Chresto" sem mér skilst aš merki aš uppžotin hafi veriš aš tilstušlan einstaklingsins Chrestos. Žetta var vķst algengt grķskt nafn, Chrestos = "góšur mašur", ekki žaš sama og christos = "smuršur". Suetonius gęti hafa ruglast, eša hann gęti veriš aš skrifa um mann sem hét "Chrestos" eša mann sem kallaši sig "góšur" eša bara einhver sem žóttist vera messķas? Žeir voru ófįir į fyrstu og annarri öld.

Jósefus sagnaritari notar oršiš "Chrestos" sem višurnefni į Agrippa I. Sį var sonur Heródusar mikla, fęddur 10 f.o.t. og sendur til Rómar. Eftir einhverjar hrakningar endar hann aftur ķ Róm, veršur besti vinur Klįdķusar og fęr Jśdeu til yfirrįša en er žar stutt, deyr žar įriš 44.

Sem sagt, Agrippa "Chrestos" fer til Jśdeu sem konungur Gyšinga. Veršur vinsęll hjį sumum (ekki mjög hjį ritara Postulasögunnar sem segir frį honum ķ 12. kafla) og fer aš endurreisa varnarveggi Jerśsalem. Fęr tiltal frį Rómverjum og deyr stuttu seinna af išrameini. Jafnvel drepinn af Rómverjum.

Gęti veriš aš Suetonius sé aš segja frį uppžotum Gyšinga aš tilstušlan Agrippa "Chrestos" og fari įravillt? Eša uppžotum Gyšinga eftir aš hafa frétt af andlįti og hugsanlegu morši Agrippa? Hvort tveggja lķklegra en aš Jesś Kristur hafi veriš ķ Róm įriš 45 aš ęsa til uppreisna.

Fyrir utan aš aušvitaš efast enginn um aš kristnir voru til. Žeir eru vķst til enn ķ dag, og žaš aš Suetonius skrifi įriš 120 um Kristna ķ Róm įriš 45 (ef viš kaupum kristnu tślkunina į žvķ sem hann skrifar) žį sannar žaš ekkert annaš en aš kristinn söfnušur var til ķ Róm.


Ašskilnašur Ķslands og kirkju - lausn sem allir geta sętt sig viš.

Nś legg ég til aš geršur verši fullur ašskilnašur milli Ķslands og kirkju. Lķnan verši dregin nokkurn veginn um Kópavogslękinn, upp į Vatnsendahęš, eftir Bśrfellsgjįnni ķ beina stefnu śtsušaustur aš Krżsuvķk. Reykjanesiš (įsamt Garšabę og Įlftanesi) vęri žį Žjóškirkjuland, hitt vęri Ķsland og yndislegt.

Hér vęri fįninn meš hring ķ stķl viš žann gręnlenska (miklu flottara, hiš fullkomna form), žjóšsöngurinn vęri "Ķsland er land žitt", žar vęri reglulega langar frķhelgar meš frķi į föstudegi en ekki žessa kristnu dellu aš vera alltaf meš frķ į fimmtudögum eša öšrum fįrįnlegum dögum. Fjórir milljaršir į įri fęru ķ aš efla skólastarf į öllum stigum og "kristinfręši-" tķmar ķ grunnskóla fęru ķ heimspeki, hugmyndasögu og sišfręši en ekki trśarbragšaķtrošslu.

Svo vęru kristnir aušvitaš frjįlsir aš lifa į Ķslandi, hvaš annaš, žeir eru lķka alvöru Ķslendingar, ekkert sķšri en viš hin. En žjóškirkjan ętti sitt śtaf fyrir sig, žaš er hennar stķll.


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband